Nel
“Het is gewoon een manier van aandacht vragen, ze doet het echt expres, ik weet het zeker!” klinkt het in de vergaderruimte. Ik ben aangeschoven bij een teamoverleg van een kleinschalige woning. Hier wonen 6 bewoners met dementie en we bespreken hun gedrag. Of eigenlijk – de gedragingen waar het zorgteam moeite mee heeft. Het gaat over Mw. Pieterse. Door ons allen Nel genoemd. Nel is een keurige dame. Welbespraakt en pienter, nog goed mobiel met ondersteuning van haar rollator. Elke ochtend neemt ze uitgebreid de tijd om zichzelf nauwkeurig op te maken. Ze kleurt haar haren en gaat elke week naar de kapper. Zo is ze altijd geweest. Vreselijk vond ze het, toen ze incontinent werd en incomateriaal moest gaan dragen. Zodra er maar een spatje urine in haar broekje zat, moest er direct een schone aan. Het was moeilijk aan haar uit te leggen dat dit met de incobroekjes echt niet nodig was, want zij voelde zich erg vies. Helaas heeft Nel ook nog last van een prolaps. Een stuk darm dat verzakt is en naar buiten steekt ten gevolge van slap geworden bekkenbodem spieren. Ook dit voelt erg onprettig en vies voor haar. Ze heeft continu het gevoel dat er nog ontlasting aan haar billen zit. Steeds opnieuw legt het verzorgende team Nel uit dat dit niet het geval is, maar door de dementie vergeet ze dit snel weer en reageert ze op de prikkel die ze voelt. Smeren op het toilet Begrijpelijk, vindt gelukkig ook het zorgteam. Maar toch is er een probleem. De laatste tijd komt het steeds vaker voor dat Nel naar het toilet gaat, niet om hulp vraagt en de hele boel onder smeert met ontlasting. Of nog erger; zichzelf blijft afvegen, tot bloedens aan toe. Soms tot wel 5 keer op een ochtend, als het druk is op de woning, of juist als de avonddienst op het punt staat om naar huis te gaan. Vervolgens begint Nel te jammeren en moet een zuster haar komen redden en zowel Nel als de gehele badkamer schoonmaken. “Ik word er echt helemaal gek van, ben ik even een andere bewoner aan het wassen en hup, wéér haar hele toilet smerig. Ik had nog zó gezegd, vraag me nou even om hulp als u naar het toilet gaat. Maar ze doet het altijd precies op momenten dat wij even druk zijn met iets of iemand anders”. Ik hoor heftige frustratie in de stem van Tanja. Zoeken naar een oplossing Ik luister, laat het team hun frustratie ventileren en vraag door. Wat is er anders dan voorheen? Zijn er manieren waarop we Nel beter kunnen “vangen” als ze naar het toilet gaat en haar kunnen helpen? We vinden haar zelfstandigheid belangrijk, evenals haar privacy. “Kunnen we haar toiletdeur niet op slot doen? Dan móet ze wel om hulp vragen als ze naar het toilet moet”. Ik begrijp dat dit voor de zorg een fijne oplossing zou zijn, maar het is een vrijheidsbeperkende maatregel, die we niet zomaar toe mogen passen. Bovendien weet ik zeker dat Nel het verschrikkelijk zou vinden. Dus nee, haar deur op slot doen vind ik geen goed idee. Tijdens het teamoverleg komen we er niet uit. Het zorgteam zit te hoog in de frustratie, vraagt mij om een kant en klare oplossing en die heb ik niet. Ik vraag hen om begrip voor Nel, maar die is ook even ver te zoeken. Nel wordt overschat (“Want op andere momenten vraagt ze wél hulp! Ze weet het heus wel”) en we kunnen geen goede reden bedenken waarom ze dit gedrag vertoont. Tegenstrijdig, want het smeren met ontlasting past helemaal niet bij de keurige Nel zoals ik haar ken. En dus vind ik het belangrijk om er achter te komen waarom ze dit doet. Want als je de reden van gedrag achterhaalt, kun je er vaak iets aan doen. Of op zijn minst begrip en dus een andere benadering kweken bij het zorgteam. Immers; “Niemand is een klier voor zijn plezier”. Gedragsberaad Samen met de psycholoog organiseren we een gedragsberaad. Hierbij zijn een deel van het zorgteam, de arts en de familie van Nel aanwezig. Volgens een vaste structuur kijken we gezamenlijk naar dit probleem en proberen te achterhalen wat er onder het gedrag zit. De familie is hierbij erg belangrijk. Zij geven ons een inkijkje in de persoonlijkheid van Nel, vóórdat ze dementerend werd. Schoondochter biedt uiteindelijk de meest voor de hand liggende optie. We vermoeden dat Nel zich zó schaamt voor de “viezigheid in haar broekje” dat ze momenten kiest waarbij de zorg haar niet naar het toilet ziet gaan. Ze wil niemand lastig vallen en zelf haar eigen troep opruimen. Zo is ze altijd al geweest. Nel heeft een groot hart voor die lieve zusters. Ze hebben het al zo druk. Zij zal haar troep zelf wel opruimen. Expres? Eénmaal op het toilet gaat het vervolgens dramatisch mis. Hoe meer Nel zelf de troep probeert op te ruimen, hoe erger het wordt. Ze verliest het overzicht. Jammerend en vol schaamte roept ze uiteindelijk dan toch een zuster. En als ze pech heeft, is die zuster na 2 eerdere ongelukjes ook nog eens niet lief voor haar, maar geïrriteerd en kortaf. Begrijpelijk, maar niet handig. Want het houdt het gedrag van Nel in stand. Hoe gestrester ze wordt, hoe meer last ze krijgt van de prolaps, hoe vaker ze naar het toilet gaat. En hoe minder goed ze hulp zal durven vragen en dus weer stiekem verdwijnt met alle gevolgen van dien. We spreken af dat we een sensor op het toilet gaan plaatsen. Zo krijgt de zorg direct een seintje als er beweging is op het toilet. Het vertrouwen van Nel moet weer opgebouwd worden. De zorg gaat even aan haar deur luisteren zodra ze naar het toilet gaat. Zo proberen we haar privacy zoveel mogelijk te respecteren en haar zelfstandigheid te behouden. Maar zodra zij horen dat Nel gaat redderen met ontlasting, zullen ze aan de deur kloppen om haar vervolgens te helpen. Hiermee hopen we de ongelukjes te kunnen reduceren en Nel het vertrouwen terug te geven. Bovendien voorkomen we hiermee hoogoplopende stress bij alle partijen. Het zorgteam had gelijk. Nel deed het inderdaad “expres”. Om hen te helpen… Alle namen in deze blog zijn gefingeerd
0 Comments
|
In het kortLaura, 38, werkzaam in de intramurale ouderenzorg sinds 2004 als activiteitenbegeleider, dagbestedingscoach en duizendpoot in allerlei projecten. Na 3 jaar als sociaal agoog, nu teammanager zorg. Archieven
July 2023
Categorieën |